Η μελέτη κάνει αναφορά σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στον Ελληνικό τουρισμό, βάσει του Κλιματικού Δείκτη Τουρισμού (Tourism Climate Index – TCI). Ο TCI, αποτελεί ένα διεθνώς αναγνωρισμένο εργαλείο αποτίμησης της καταλληλότητας του κλίματος για τουριστικές δραστηριότητες, λαμβάνοντας υπόψη παραμέτρους όπως η θερμοκρασία, η υγρασία, η ηλιοφάνεια, η βροχόπτωση και η ταχύτητα του ανέμου. Στη βάση αυτών, ο δείκτης αποδίδει ποσοτική τιμή που επιτρέπει τη συγκριτική αξιολόγηση της κλιματικής ελκυστικότητας ανά περιοχή και χρονική περίοδο.
Στο πρώτο σενάριο, το ΙΟΒΕ προβλέπει μείωση της ζήτησης για το τουριστικό προϊόν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και σταθερή ζήτηση για τους υπόλοιπους μήνες, εφόσον δεν ληφθούν μέτρα προσαρμογής στην κλιματική κρίση.
Οι επιπτώσεις του σεναρίου αυτού για τον τουρισμό και την οικονομία είναι...
- Μείωση των διανυκτερεύσεων κατά 15,6% κατά την θερινή περίοδο
- πτώση της τουριστικής δαπάνης κατά €1,2 δισ.,
- συνολική απώλεια ύψους €2,2 δισεκ. στο ΑΕΠ, λαμβάνοντας υπόψη και τις πολλαπλασιαστικές επιδράσεις του τουρισμού με άλλους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. (Για κάθε €1 απώλειας στην παραγωγή του τουριστικού τομέα, η ελληνική οικονομία συρρικνώνεται κατά €1,8).
- Περιορισμός της παραγωγής των προμηθευτών του τουριστικού τομέα κατά 600 εκατ. ευρώ.
- συρρίκνωση της απασχόλησης κατά περίπου 38,1 χιλ. θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης, εκ των οποίων οι 24.000 αφορούν άμεσα απασχολούμενους στον τουριστικό τομέα, και οι υπόλοιπες προκύπτουν έμμεσα ή προκαλούνται από τη μείωση της κατανάλωσης.
- συνολική απώλεια φορολογικών εσόδων ύψους €306,7 εκατ. ως απόρροια της μείωσης της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος κατά τη θερινή περίοδο
- μείωση στις τιμές του τουριστικού προϊόντος, που θα φέρει περαιτέρω συρρίκνωση των εσόδων του τομέα, ως αποτέλεσμα του γεγονότος ότι μέρος των υφιστάμενων τουριστικών υποδομών θα παραμείνει αναξιοποίητο κατά τη θερινή περίοδο, λόγω μειωμένης ζήτησης.
- η μείωση της οικονομικής δραστηριότητας μπορεί να οδηγήσει σε εσωτερική μετανάστευση από τουριστικές περιοχές προς τα αστικά κέντρα, επιτείνοντας την αστικοποίηση και ενισχύοντας τις πιέσεις στα ήδη επιβαρυμένα αστικά οικοσυστήματα.
Το αισιόδοξο, ωστόσο, σενάριο του ΙΟΒΕ, το οποίο προκρίνει την ανακατανομή της τουριστικής ζήτησης εντός του έτους, ως αποτέλεσμα της μεταβολής του δείκτη TCI, αντισταθμίζει πλήρως τις απώλειες που προβλέπονται για τη θερινή περίοδο, οδηγώντας ταυτόχρονα σε ήπια ενίσχυση των βασικών μακροοικονομικών μεγεθών.
Προϋποθέτει όμως ουσιαστικά βήματα προς τη βελτίωση των υποδομών, την αναβάθμιση των τουριστικών υπηρεσιών και την ενίσχυση της ελκυστικότητας των προορισμών κατά τη διάρκεια της άνοιξης, του φθινοπώρου και του χειμώνα, ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα και η αποτελεσματικότητα αυτής της στρατηγικής.
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο...
- Η επέκταση της τουριστικής περιόδου που θα επιφέρει αύξηση της ζήτησης σε όλες τις εποχές πλην του καλοκαιριού, αναμένεται να εξισορροπήσει τις απώλειες από το καλοκαίρι με τις συνολικές διανυκτερεύσεις να αυξάνονται οριακά κατά 1,4% και τα σχετικά έσοδα κατά €260 περίπου εκατ.
- ήπια θετική επίδραση στο ΑΕΠ το οποίο αναμένεται να ενισχυθεί κατά €228 εκατ. ετησίως, κυρίως από τις βελτιωμένες επιδόσεις του τουρισμού το φθινόπωρο, που είναι και η εποχή που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη αύξηση στο TCI.
- ενίσχυση των δημοσιονομικών εσόδων κατά €53 εκατ.
- δημιουργία 6,6 χιλ. θέσεων εργασίας, με σημαντικό ποσοστό αυτών να αφορά σε θέσεις πλήρους απασχόλησης, ως αποτέλεσμα της επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου
- σταδιακή μετακίνηση εργαζομένων και επιχειρηματιών εκτός μεγάλων αστικών κέντρων για όλη τη διάρκεια του έτους.
Επιπλέον, η ενίσχυση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού μπορεί να γίνει περισσότερο αποτελεσματικά και με την υιοθέτηση πρακτικών και παρεμβάσεων σε πέντε πυλώνες: την πολιτική και διακυβέρνηση, την πράσινη μετάβαση, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, και την ανάπτυξη δεξιοτήτων και υποστηρικτικών μηχανισμών.
