Ο κίνδυνος να χάσει η Αθήνα την ταυτότητά της και να διολισθήσει σε μοντέλα που έχουν υιοθετήσει άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις αναδείχθηκε στο πλαίσιο της 55ης Ετήσιας Τακτικής Γενικής Συνέλευσης Μελών της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών-Αττικής και Αργοσαρωνικού (ΕΞΑΑΑ).
«Η Αθήνα έχει γίνει προορισμός. Έχουμε πάρα πολλές δυσκολίες και ακόμα περισσότερα προβλήματα. Είμαστε σε ένα πολύ επικίνδυνο σημείο στο να μην είμαστε πια προορισμός. Είναι πολύ εύκολο να γυρίσουμε σε παλαιότερες εποχές τις οποίες έχουμε ζήσει ως Αθήνα.
Πρέπει να επενδύσουμε όχι μόνο εμείς ως ξενοδόχοι, αλλά να επενδύσουμε ως προορισμός στον προορισμό, στις υποδομές του. Είναι ευχάριστο να ακούμε ότι γίνονται θετικά πράγματα, αλλά περιμένουμε να γίνουν κι άλλα έτσι ώστε να μη χρειαστεί να φτάσουμε σε σημεία που έχουν φτάσει άλλες πόλεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, όχι μόνο από τον τουρισμό», τόνισε χαρακτηριστικά ο Ευγένιος Βασιλικός, πρόεδρος της ΕΞΑΑΑ.
«Είμαστε σε μια περίοδο που πρέπει να προσέξουμε πάρα πολύ τι κάνουμε και να σκεφτούμε πού θέλουμε να πάμε. Δεν χρειάζεται να φτάσουμε σε επίπεδα όπως η Βαρκελώνη, η οποία εδώ και χρόνια απαγορεύει την ανάπτυξη νέων ξενοδοχείων. Πρέπει να κατασκευάσουμε και νέα ξενοδοχεία και νέες μονάδες, αλλά αυτό πρέπει να γίνει με έναν σωστό σχεδιασμό. Θα πρέπει αυτό το περιβόητο χωροταξικό που ακούμε εδώ και χρόνια να βγει, να υλοποιηθεί και να το ακολουθήσουμε», προσέθεσε ο επικεφαλής της ΕΞΑΑΑ.
Σε αντίστοιχο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Stefan Merkenhof, managing consultant της gbr consulting, ο οποίος σε πρώτο επίπεδο συνέκρινε την Αθήνα με τη Λισαβόνα, λέγοντας πως έχουν παρόμοιο μοτίβο απόδοσης ως προς τις επιδόσεις των ξενοδοχείων τους. Όπως επεσήμανε, η Αθήνα υπερισχύει τους θερινούς μήνες (Ιούνιο - Αύγουστο), ενώ η Λισαβόνα καταγράφει υψηλότερο ADR (μέση τιμή) κατά τη χειμερινή περίοδο (Νοέμβριο - Μάρτιο).
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο Stefan Merkenhof και «στην άλλη όψη» της ανάπτυξης της Λισαβόνας. «Η ανάπτυξη Λισαβόνας ως μεγάλου διεθνούς προορισμού έχει και μία άλλη όψη. Η παγκόσμια οικονομική κρίση έφερε την Πορτογαλία σε ύφεση. Η κυβέρνηση πέρασε έναν νόμο που επέτρεπε την ελεύθερη αύξηση των ενοικίων, οδηγώντας σε πολλαπλές εξώσεις.
Ταυτόχρονα, ενθαρρύνθηκε η είσοδος ξένου κεφαλαίου μέσω επιθετικής φορολογικής πολιτικής. Η δημιουργία της Golden Visa προσέλκυσε επενδυτές και πολίτες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με πρώτους τους Κινέζους και έπειτα τους Βραζιλιάνους.
Οι πολιτικές απέδωσαν, τα παλιά κτίρια ανακαινίστηκαν και η πόλη αναμορφώθηκε και έγινε ελκυστική. Αυτό ενίσχυσε τον τουρισμό, αναπτύχθηκαν πολυτελή ξενοδοχεία μέσω μετατροπών ακινήτων, η απόδοση των ξενοδοχείων βελτιώθηκε και η αγορά βραχυχρόνιων μισθώσεων παρουσίασε σημαντική αύξηση», τόνισε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στον τίτλο μιας ισπανικής εφημερίδας: «Λισαβόνα: Μια πόλη που “πεθαίνει” εξαιτίας της ίδιας της επιτυχίας της».
«Ποιο ήταν το κόστος; Ένα μαζικό κύμα μετακίνησης των ντόπιων προς τα προάστια. Έξι ιστορικές γειτονιές έχασαν το 30% του πληθυσμού τους από το 2013, ενώ οι τιμές των κατοικιών εκτοξεύτηκαν. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως gentrification. Συνεπώς η Λισαβόνα αντιμετωπίζει τώρα νέες προκλήσεις, μεταξύ των οποίων εκτόπιση κατοίκων, πίεση στις γειτονιές, απώλεια τοπικού χαρακτήρα και θέματα βιωσιμότητας», προσέθεσε για να καταλήξει: «Η Αθήνα μπορεί να μάθει από τη Λισαβόνα. Η Αθήνα πρέπει να αναπτύξει ένα όραμα και μία στρατηγική χρησιμοποιώντας όλη αυτή τη γνώση».
Πιο σκληρή γραμμή ακολούθησε την ίδια στιγμή ένας ξενοδόχος - μέλος της ΕΞΑΑΑ, που μίλησε για τη λήψη «μιας γενναίας απόφασης», η οποία ενδεχομένως να αφορά ακόμη και το «πάγωμα» ανάπτυξης νέων ξενοδοχείων.
«Έχει προστεθεί ένας μεγάλος αριθμός κλινών από τη βραχυχρόνια μίσθωση, αλλά πλέον είναι ξεκάθαρο το πρόβλημα ότι δεν ξέρουμε να διαχωρίσουμε τι είναι ξενοδοχείο, τι είναι βραχυχρόνια μίσθωση και τι είναι ενοικιαζόμενο δωμάτιο. Πρέπει να μπει στη σκέψη μας μια γενναία απόφαση η οποία θα είναι όμως ουσιαστική για το μέλλον μας», είπε κάνοντας λόγο για πάγωμα στην πρόσθεση νέων κλινών και ανάγκη βελτίωσης τόσο των υποδομών, όσο και του υφιστάμενου ξενοδοχειακού δυναμικού.
Μάλιστα, ο Ευγ. Βασιλικός, ερωτηθείς για τις προτάσεις της ΕΞΑΑΑ που θα πρέπει να εφαρμόσει η πολιτεία έτσι ώστε η Αθήνα να αποφύγει τα «κακά» παραδείγματα άλλων ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων, αναφέρθηκε στο ειδικό χωροταξικό, στην έμφαση στην ποιότητα έναντι της ποσότητας, στην αλλαγή του μοντέλου του τουρισμού, ξεφεύγοντας από το στενό πλαίσιο του «ήλιος-θάλασσα», αλλά και στο κομμάτι των υποδομών «που έχει να κάνει καθαρά με τις δημοτικές αρχές και την περιφέρεια», όπως τόνισε.
Η σύγκριση με τους ανταγωνιστές
Το προφίλ της ως ταξιδιωτικού και επενδυτικού προορισμού ενισχύει, πάντως, σταδιακά η Αθήνα έναντι των ευρωπαϊκών χωρών με τις οποίες ανταγωνίζεται σε επίπεδο τουρισμού.
Σε ό,τι αφορά την ελκυστικότητα της πόλης ως επενδυτικού προορισμού, η Αθήνα έχει αναρριχηθεί το 2025 στην 8η θέση μεταξύ των κορυφαίων ευρωπαϊκών πόλεων για ξενοδοχειακές επενδύσεις, από τη 10η που βρισκόταν το 2024, με βάση την έρευνα της CBRE.
Ως προς την απόδοση της πόλης σε επίπεδο φιλοξενίας, η Αθήνα υπερέχει σε πληρότητα τους μήνες Μάιο - Ιούλιο, ενώ στη μέση ημερήσια τιμή (ADR) κινείται μεταξύ Μαδρίτης και Βαρκελώνης, με τη Ρώμη να διατηρεί τις υψηλότερες τιμές.
Πιο αναλυτικά, σε σχέση με την πληρότητα, η Αθήνα, αν και συνολικά υπολείπεται ελαφρώς της Βαρκελώνης, κατέγραψε την υψηλότερη επίδοση προσεγγίζοντας το 90% το καλοκαίρι, αφήνοντας αρκετά πίσω Μαδρίτη, Λισαβόνα και Ρώμη.
Σε επίπεδο ADR, την πρώτη θέση μακράν καταλαμβάνει η Ρώμη με τιμές που ξεπέρασαν μέσα στο 2025 ακόμη και τα 300 ευρώ. Ακολουθεί η Βαρκελώνη και έπεται η Αθήνα, η οποία εμφανίζει ADR υψηλότερο από τη Μαδρίτη και τη Λισαβόνα, στα 185 ευρώ.
Αναφορικά με το ξενοδοχειακό δυναμικό της πόλης, καταγράφεται σημαντική αναβάθμιση, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στη μεγάλη διείσδυση των αλυσίδων, και δη των διεθνών, στα υψηλότερης κατηγορίας καταλύματα.
Eurio2day.gr
