Αναλυτικά η μελέτη:
Ισχυρή ανάκαμψη παρουσίασε ο ελληνικός τουρισμός το καλοκαίρι του 2022, με τις εισπράξεις στο 8μηνο να αγγίζουν τις επιδόσεις του 2019. Βασική κινητήριος δύναμη ήταν η αυξημένη δαπάνη ανά άφιξη (11% υψηλότερα του 2019 - με σχεδόν 2/3 της ανόδου να εκτιμάται ως αποτέλεσμα πληθωρισμού), ενώ οι αφίξεις ξένων τουριστών παρέμειναν ελαφρώς χαμηλότερα έναντι του 2019 (88% του 2019), με τις πολύ δυναμικές αεροπορικές αφίξεις να αντισταθμίζονται εν μέρει από τις αναιμικές οδικές.
Παράλληλα με τις παραπάνω επιδράσεις, οι πωλήσεις των ελληνικών ξενοδοχείων ευνοήθηκαν περαιτέρω από τη βελτίωση ποιότητας και την παροχή υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας με αποτέλεσμα οι πωλήσεις τους στο 8μηνο να ξεπεράσουν εκείνες του 2019 κατά 17%.
➢ Η επιτυχημένη αυτή πορεία οδήγησε σε αύξηση του μεριδίου της Ελλάδας στη Μεσογειακή αγορά, καλύπτοντας 19% των διανυκτερεύσεων τουριστών εξωτερικού στο 7μηνο 2022, έναντι 17% στην αντίστοιχη περίοδο του 2019.
➢ Εστιάζοντας στις επιδόσεις ανά προέλευση και προορισμό διαπιστώνουμε ότι:
• Αυξημένη συγκέντρωση παρατηρείται όσον αφορά τις χώρες προέλευσης, καθώς η κύρια ώθηση δόθηκε από τις διαχρονικά κορυφαίες Γερμανία, Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο, που αύξησαν τη συνεισφορά τους έναντι του 2019 (κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες αθροιστικά). Από τις λοιπές αγορές ξεχωρίζουν οι Η.Π.Α. με επιτάχυνση τους καλοκαιρινούς μήνες που ενισχύθηκε από αύξηση απευθείας αεροπορικών συνδέσεων (καθώς και την «ευνοϊκή» ισοτιμία ευρώ/δολάριο), δημιουργώντας προοπτική ανόδου και για το μέλλον.
• Ισόρροπη επαναφορά στις επιδόσεις 2019 σημείωσαν οι ελληνικοί προορισμοί, με τις επιμέρους περιφέρειες να επιτυγχάνουν υψηλά ποσοστά
αναπλήρωσης πωλήσεων του 2019 (με εύρος μεταξύ 94% και 114% σε πραγματικούς όρους), ενώ τα νησιά ξεχωρίζουν θετικά.
➢ Με το βλέμμα πλέον στην ολοκλήρωση της σεζόν, οι ενδείξεις από πρόδρομους δείκτες (προγραμματισμένες πτήσεις, κρατήσεις σε ξενοδοχεία) συγκλίνουν σε αφίξεις εξωτερικού της τάξης του 90% του 2019 για το υπόλοιπο του έτους. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι εισπράξεις για το 2022 αναμένεται να κινηθούν οριακά υψηλότερα του 2019 (έναντι αναπλήρωσης 57% το 2021).
➢ Το στοίχημα της επέκτασης της τουριστικής περιόδου αποτελεί πρόκληση για τη χειμερινή περίοδο (κυρίως για τις αρχές 2023), καθώς ελλοχεύουν ισχυρά στοιχεία αβεβαιότητας με κυρίαρχο την ενεργειακή κρίση η οποία:
• πλήττει τη διάθεση των Ευρωπαίων για διακοπές (με την καταναλωτική εμπιστοσύνη των αγορών της Δυτικής Ευρώπης σε ιστορικά χαμηλά), και
• δρα περιοριστικά στη διάθεση των ξενοδοχείων να παραμείνουν ανοικτά τους χειμερινούς μήνες
Μετά από ένα δυνατό καλοκαίρι, οι εισπράξεις 8μήνου άγγιξαν το υψηλό 2019…
► Με τη διαχρονικά δυναμική θερινή περίοδο να έχει ήδη ολοκληρωθεί, οι επιδόσεις του ελληνικού τουρισμού μπορούν να χαρακτηριστούν ιδιαίτερα
ικανοποιητικές. Δύο έτη μετά το χτύπημα της πανδημίας, οι τουριστικές εισπράξεις της Ελλάδας προσέγγισαν τις επιδόσεις του ισχυρά δυναμικού 2019, με ποσοστό αναπλήρωσης 96% την περίοδο Ιανουαρίου Αυγούστου (έναντι 50% την αντίστοιχη περίοδο του 2021). Ειδικότερα:
▪ οι τουρίστες εξωτερικού στο 8μηνο έφθασαν στο 88% του 2019, καθώς η δυναμική πορεία αεροπορικών αφίξεων (ξεπέρασαν τις επιδόσεις 2019 το καλοκαίρι) περιορίστηκε από τις αναιμικές οδικές αφίξεις.
▪ οι εισπράξεις ανά άφιξη ξεπέρασαν τα επίπεδα του 2019 κατά περίπου 11% στο 8μηνο, εν μέρει λόγω έντονου πληθωρισμού (της τάξης του 8% στην αντίστοιχη περίοδο), αλλά και λόγω βελτιωμένης ποιότητας υπηρεσιών.
► Αξίζει να σημειωθεί ότι η πορεία αναπλήρωσης επιταχύνθηκε την καλοκαιρινή περίοδο, με τις αφίξεις ξένων τουριστών στο διάστημα Ιούνιος-Αύγουστος να φθάνουν το 90% του 2019 (έναντι 82% του 2019 για το πρώτο 5μηνο).
► Υπό αυτές τις συνθήκες, η εποχικότητα αφίξεων σημείωσε οριακή άνοδο (κατά 1%), με το θερινό τρίμηνο να καλύπτει 77% των αφίξεων 8μήνου (έναντι 65% στη Μεσόγειο
Οι διαχρονικά κορυφαίες χώρες προέλευσης δίνουν την κύρια ώθηση
► Εστιάζοντας στις επιδόσεις 8μήνου ανά χώρα προέλευσης τουριστών, διαπιστώνουμε αυξημένη συγκέντρωση στο μείγμα τουριστών καθώς η κύρια ώθηση δόθηκε από τις διαχρονικά κορυφαίες Γερμανία, Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο, που αύξησαν τη συνεισφορά τους έναντι του 2019 κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες αθροιστικά (από 28% σε 38%).
► Συνολικά, η ΕΕ παραμένει η βασική μας αγορά καλύπτοντας 62% των αφίξεων το 2022 (έναντι 59% το 2019).
► Από την άλλη πλευρά οι λοιπές αγορές εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης εμφανίζουν μεικτή εικόνα:
▪ Θετικά ξεχωρίζουν οι ΗΠΑ (χώρα υψηλής δαπάνης) με επιτάχυνση τους θερινούς μήνες (προσεγγίζοντας το 2019), ενώ περαιτέρω ώθηση μελλοντικά αναμένεται να δοθεί από τις νέες απευθείας αεροπορικές συνδέσεις καθώς και την «ευνοϊκή» ισοτιμία ευρώ/δολάριο.
▪ Από την άλλη πλευρά, στις λοιπές αγορές εκτός ΕΕ εμφανίζεται οριακή συρρίκνωση, κυρίως λόγω Ασίας που δεν έχει ανακάμψει πλήρως μετά την πανδημία.
Ακόμα υψηλότερη εμφανίζεται η δυναμική των ελληνικών ξενοδοχείων
► Αντανακλώντας το κλίμα ανάκαμψης, οι επιδόσεις των ελληνικών ξενοδοχείων παρουσιάζονται ενισχυμένες, με τις πωλήσεις 8μήνου να ξεπερνούν το 2019 κατά 17%. Σημαντικό είναι ότι οι πωλήσεις σε πραγματικούς όρους βρίσκονται σε επίπεδα άνω του 2019 κατά το μεγαλύτερο κομμάτι της περιόδου.
► Οι ισχυρές πωλήσεις οφείλονται στην:
▪ Ικανοποιητική πορεία αφίξεων σε ξενοδοχεία, οι οποίες έφτασαν το 95% του 2019 (με βασική κινητήρια δύναμη τους τουρίστες εξωτερικού), καθώς και στις
▪ Ιδιαίτερα ενισχυμένες πωλήσεις ανά άφιξη (25% υψηλότερα έναντι 2019), με σχεδόν ⅓ της ανόδου να αφορά πληθωριστική πίεση ενώ τα υπόλοιπα ⅔ να σχετίζονται με υψηλότερη ποιότητα και εύρος υπηρεσιών (καθώς το σταθερά αυξανόμενο κομμάτι των ξενοδοχείων 4/5 αστεριών πετυχαίνει υψηλότερες πληρότητες).
► Με την δραστηριότητα να επιστρέφει ουσιαστικά σε επίπεδα 2019, η πληρότητα των ξενοδοχείων επέστρεψε στο 70% για την θερινή περίοδο και προσέγγισε το 30% για το πρώτο πεντάμηνο (αν και με λίγο υψηλότερο αριθμό κλειστών ξενοδοχείων).
Ευρεία εμφανίζεται η ανάκαμψη, με όλες τις περιφέρειες να συγκλίνουν στο 2019
► Περνώντας στις επιδόσεις των ελληνικών ξενοδοχείων ανά περιφέρεια, σημαντικό είναι το γεγονός ότι η σύγκλιση στα επίπεδα πωλήσεων του 2019 ήταν εμφανής και στις 3 βασικές κατηγορίες προορισμών (Νησιά, Αστικές περιοχές, Ηπειρωτική χώρα). Παράλληλα, όλες οι περιφέρειες πέτυχαν υψηλά ποσοστά αναπλήρωσης πωλήσεων 2019 σε πραγματικούς όρους (με εύρος μεταξύ 94% και 114%).
► Όσον αφορά επιμέρους προορισμούς:
▪ Οι νησιωτικές περιοχές παραμένουν το σημαντικότερο κομμάτι της τουριστικής μας βιομηχανίας, ενισχύοντας οριακά τη θέση τους την τελευταία διετία (καλύπτοντας τα ⅔ των πωλήσεων). Θετικά ξεχωρίζουν τα νησιά Νότιου Αιγαίου και Ιονίου, με δυναμικές επιδόσεις (14% άνω του 2019 σε πραγματικούς όρους), ενώ το Βόρειο Αιγαίο εμφανίζει τη σχετικά πιο αδύναμη ανάκαμψη.
▪ Οι αστικές περιοχές διατηρούν σταθερά το 28% των πωλήσεων του κλάδου, ενώ απολαμβάνουν συγκριτικά χαμηλότερη εποχικότητα (με το καλοκαίρι να καλύπτει 73% των πωλήσεων 8μήνου έναντι 77% στην ηπειρωτική χώρα και 85% στα νησιά)
▪ Η ηπειρωτική χώρα εμφανίζει σχετική υστέρηση (καλύπτοντας το 10% των πωλήσεων 8μήνου έναντι 11% το 2019), με την Ήπειρο να ξεχωρίζει ως περισσότερη δυναμική και τη Στερεά Ελλάδα ως λιγότερη δυναμική.
Κερδίζει η Ελλάδα μερίδια στη Μεσόγειο
► Ο τουρισμός στην Ελλάδα ανέκαμψε ταχύτερα σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο, προσπερνώντας ακόμα και βασικούς ανταγωνιστές στη Μεσογείου. Πιο συγκεκριμένα, για το διάστημα Ιανουάριος – Ιούλιος η Ελλάδα προσέλκυσε το 88% των τουριστών του 2019, έναντι 85% στη Μεσόγειο και 57% παγκοσμίως. Έτσι, κατάφερε να αυξήσει το μερίδιό της στη Μεσόγειο σε 19% το πρώτο 7μηνο του 2022, έναντι 17% το 2019 (και 13% το 2013).
► Το προβάδισμα της Ελλάδας έγινε αισθητό κυρίως τους θερινούς μήνες (Ιούνιος – Αύγουστος), καθώς
▪ ήταν η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που κατέγραψε θετικό πρόσημο στις πτήσεις σε σύγκριση με το 2019 (αναπλήρωση 105%, έναντι 94% κατά μέσο όρο στη Μεσόγειο).
▪ ενώ αντίστοιχη δυναμική φάνηκε και στις καλοκαιρινές κρατήσεις ξενοδοχείων (κυρίως από ανεξάρτητους τουρίστες), με την αναπλήρωση να προσεγγίζει το 120% του 2019, έναντι 81% στη Μεσόγειο
Κοντά στα επίπεδα του 2019 αναμένονται οι αφίξεις στο τέταρτο τρίμηνο
► Ενθαρρυντικά εμφανίζονται τα πρώτα στοιχεία όσον αφορά την τάση του τουρισμού για το υπόλοιπο του 2022. Ειδικότερα, οι συνολικές αφίξεις ξένων τουριστών αναμένεται να διατηρήσουν ποσοστά αναπλήρωσης 2019 κοντά στο 90% για το τελευταίο 4μηνο του έτους (έναντι 89% το θερινό τρίμηνο και 82% το πρώτο πεντάμηνο). Σε αυτό συνηγορεί η εκτιμώμενη επιτάχυνση σε πρόδρομους δείκτες όπως:
▪ οι υψηλές προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις εξωτερικού (σε αντίθεση με τις οδικές αφίξεις που παραμένουν αναιμικές)
▪ οι υψηλές κρατήσεις ανεξάρτητων τουριστών σε ξενοδοχεία
▪ το σωρευτικά θετικό ισοζύγιο απασχόλησης στα ξενοδοχεία
► Υπό αυτές τις συνθήκες και με τη δαπάνη ανά άφιξη να διατηρεί τη δυναμική των προηγούμενων μηνών, οι συνολικές εισπράξεις του 2022 αναμένεται να ξεπεράσουν οριακά το επίπεδο του 2019 (€18 δισ.).
► Για το επόμενο έτος, ο ελληνικός τουρισμός αναμένεται να ευνοηθεί από την ανάκαμψη του διεθνούς τουρισμού, η οποία ωστόσο συνυπάρχει με στοιχεία αβεβαιότητας που ανάγουν σε πρόκληση το στοίχημα της επέκτασης της τουριστικής περιόδου. Οι βασικοί άξονες αβεβαιότητας σχετίζονται με την ενεργειακή κρίση, που αναμένεται
▪ να πλήξει την διάθεση των Ευρωπαίων για διακοπές (με την καταναλωτική εμπιστοσύνη των αγορών της Δυτικής Ευρώπης σε ιστορικά χαμηλά), αλλά και
▪ να περιορίσει τη διάθεση των ξενοδοχείων να παραμείνουν ανοικτά τους χειμερινούς μήνες.
