Σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, την περίοδο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2017 το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου ανήλθε στα 86 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 76 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2016, σημειώνοντας αύξηση κατά 13%. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στo γεγονός ότι η μείωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων (κατά 50 εκατ. ευρώ ή 9,2%) υπεραντισταθμίστηκε από τη μείωση (κατά 60 εκατ. ευρώ ή 12,9%) των ταξιδιωτικών πληρωμών. Η μείωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2017 έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2016 ήταν αποτέλεσμα της πτώσης της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι κατά 16 ευρώ ή 5,2% (Ιανουάριος-Μάρτιος 2017: 299 ευρώ, Ιανουάριος-Μάρτιος 2016: 315 ευρώ) και της εισερχόμενης κίνησης μη κατοίκων ταξιδιωτών κατά 4,2%.
Αναλυτικότερα, πτώση κατά 1,9% παρουσίασε η δαπάνη ανά διανυκτέρευση (Ιανουάριος - Μάρτιος 2017: 54 ευρώ, Ιανουάριος-Μάρτιος 2016: 55 ευρώ), ενώ η μέση διάρκεια παραμονής διαμορφώθηκε στις 5,5 διανυκτερεύσεις, μειωμένη κατά 3,4% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016 (Ιανουάριος-Μάρτιος 2016: 5,7 διανυκτερεύσεις). Ο αριθμός των διανυκτερεύσεων την περίοδο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2017 παρουσίασε μείωση κατά 7,4% και διαμορφώθηκε στις 9,057 εκατ. διανυκτερεύσεις (Ιανουάριος-Μάρτιος 2016: 9.786 διανυκτερεύσεις).
Ταξιδιωτικές εισπράξεις
Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις την περίοδο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2017 διαμορφώθηκαν στα 489 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 9,2% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην πτώση των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών εκτός της ΕΕ-28 κατά 14,3%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 214 εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 43,7% του συνόλου των εισπράξεων, καθώς και στη μείωση των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών της ΕΕ-28 κατά 3,2%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 267 εκατ. ευρώ.
Αναλυτικότερα, οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 180 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 12%, ενώ οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 87 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 24,3%.
Όσον αφορά στις σημαντικότερες χώρες προέλευσης ταξιδιωτών, οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 10,1% και διαμορφώθηκαν στα 57 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τη Γαλλία μειώθηκαν κατά 6,2% και διαμορφώθηκαν στα 15 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο επίσης μειώθηκαν κατά 33,8% και διαμορφώθηκαν στα 34 εκατ. ευρώ. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, αύξηση κατά 10,7% παρουσίασαν οι εισπράξεις από τη Ρωσία, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 14 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ σημείωσαν άνοδο κατά 3,3% και διαμορφώθηκαν στα 52 εκατ. ευρώ.
Ταξιδιωτικές εισπράξεις ανά λόγο ταξιδιού
Αναφορικά με την κατανομή της ταξιδιωτικής δαπάνης μη κατοίκων στην Ελλάδα ανά λόγο ταξιδιού, ο κύριος όγκος των εισπράξεων σχετίζεται με ταξίδια για προσωπικούς λόγους, των οποίων το μερίδιο στο σύνολο των δαπανών ανήλθε σε 72,3% την περίοδο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2017, έναντι 71,6% την αντίστοιχη περίοδο του 2016, μολονότι οι εισπράξεις τους μειώθηκαν κατά 8,3%. Εντός της κατηγορίας των ταξιδιών για προσωπικούς λόγους, τη μεγαλύτερη συμμετοχή στο σύνολο των δαπανών έχουν τα ταξίδια αναψυχής (Ιανουάριος - Μάρτιος 2017: 43,1%, Ιανουάριος-Μάρτιος 2016: 42%), αν και οι εισπράξεις τους μειώθηκαν κατά 6,8% και διαμορφώθηκαν στα 211 εκατ. ευρώ. Τα ταξίδια για επίσκεψη σε συγγενείς/οικογένεια αντιστοιχούν στο 15,6% του συνόλου και παρουσίασαν μείωση στις εισπράξεις τους κατά 8,7%. Αύξηση κατά 136,8% παρουσίασαν τα ταξίδια για λόγους υγείας και οι συναφείς εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 11 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι εισπράξεις από ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους εμφάνισαν πτώση κατά 11,6%, μειώνοντας τη συμμετοχή τους στο σύνολο των εισπράξεων (Ιανουάριος - Μάρτιος 2017: 27,7%, Ιανουάριος - Μάρτιος 2016: 28,4%).
Εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση
Όπως προαναφέρθηκε, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2017 μειώθηκε κατά 4,2% και διαμορφώθηκε στο 1,637 εκατ. ταξιδιώτες, έναντι 1,710 εκατ. ταξιδιωτών την αντίστοιχη περίοδο του 2016. Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση μέσω αεροδρομίων αυξήθηκε κατά 11,7%, ενώ αυτή μέσω οδικών σταθμών μειώθηκε κατά 15,9%. Στη διαμόρφωση της ταξιδιωτικής κίνησης συνέβαλαν οι χώρες της ΕΕ-28, με ποσοστό συμμετοχής 58,4%, και οι χώρες εκτός της ΕΕ-28, με ποσοστό 38,9%(1). Την περίοδο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2017, η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ-28 αυξήθηκε κατά 3,3% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση κατά 23,2% της ταξιδιωτικής κίνησης από τις χώρες της ζώνης του ευρώ, η οποία διαμορφώθηκε στις 453.000 ταξιδιώτες, καθώς η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ μειώθηκε κατά 9,9% και διαμορφώθηκε στις 503.000 ταξιδιώτες. Η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28 παρουσίασε μείωση κατά 8,4% και διαμορφώθηκε στις 637.000 ταξιδιώτες.
Ειδικότερα, αύξηση κατά 31,6% εμφάνισε η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γερμανία, η οποία διαμορφώθηκε στις 155.000 ταξιδιώτες, ενώ η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γαλλία μειώθηκε κατά 29,3% και διαμορφώθηκε στις 29.000 ταξιδιώτες. Η ταξιδιωτική κίνηση από το Ηνωμένο Βασίλειο σημείωσε πτώση κατά 14,9% και διαμορφώθηκε στις 91.000 ταξιδιώτες. Τέλος, από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, η ταξιδιωτική κίνηση από τη Ρωσία παρουσίασε άνοδο κατά 23,6% και διαμορφώθηκε στις 25 χιλ. ταξιδιώτες, όπως επίσης και η ταξιδιωτική κίνηση από τις ΗΠΑ που αυξήθηκε κατά 32,4% και διαμορφώθηκε στις 81.000 ταξιδιώτες.
Διανυκτερεύσεις(2)
Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στα 9,057 εκατομμύρια την περίοδο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2017, έναντι 9,786 εκατομμυρίων την αντίστοιχη περίοδο του 2016, παρουσιάζοντας πτώση κατά 7,4%. Το γεγονός αυτό οφείλεται στη μείωση κατά 14,3% των διανυκτερεύσεων των κατοίκων χωρών εκτός της ΕΕ-28 και των διανυκτερεύσεων των κατοίκων χωρών της ΕΕ-28 κατά 4,1%. Η πτώση των διανυκτερεύσεων των κατοίκων χωρών της ΕΕ-28 είναι αποτέλεσμα της μείωσης των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ κατά 23,9%, καθώς οι διανυκτερεύσεις από τις χώρες της ζώνης του ευρώ αυξήθηκαν κατά 9,4%. Άνοδο κατά 32,2% παρουσίασαν οι διανυκτερεύσεις από τη Γερμανία, ενώ αυτές από τη Γαλλία και από το Ηνωμένο Βασίλειο μειώθηκαν αντιστοίχως κατά 49,3% και 20,8%. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, μείωση κατά 47,3% παρουσίασαν οι διανυκτερεύσεις από τη Ρωσία, ενώ αυτές από τις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 0,9%.
Κρουαζιέρες
H Τράπεζα της Ελλάδος διεξάγει από το 2012 συμπληρωματική έρευνα στον τομέα της κρουαζιέρας, με σκοπό τον εμπλουτισμό των στατιστικών στοιχείων που αντλούνται από την Έρευνα Συνόρων(3). Ακολουθώντας την παγιωμένη πλέον μεθοδολογία, για την περίοδο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2017 συλλέχθηκαν λεπτομερή στοιχεία από 16 ελληνικούς λιμένες, τα οποία κάλυψαν το 85,9% των συνολικών αφίξεων κρουαζιερόπλοιων στη χώρα.
Κατά την επισκοπούμενη περίοδο καταγράφηκαν 92 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων (Ιανουάριος - Μάρτιος 2016: 150 αφίξεις), με 82.000 επισκέψεις επιβατών, έναντι 189.000 επισκέψεων επιβατών την αντίστοιχη περίοδο του 2016. Από τη συμπληρωματική έρευνα προέκυψε ότι το 86,0% των επιβατών ήταν διερχόμενοι επισκέπτες, οι οποίοι κατά μέσο όρο πραγματοποίησαν 1,7 στάσεις σε ελληνικά λιμάνια, έναντι 2,1 στάσεων την αντίστοιχη περίοδο του 2016.
Την περίοδο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2017, οι συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας μειώθηκαν κατά 36,0% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016 και ανήλθαν στα 9 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 1 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβάνεται στα καταγραφόμενα στοιχεία από την Έρευνα Συνόρων, καθώς αφορά ταξιδιώτες που αναχώρησαν από την Ελλάδα (last port), ενώ 8 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν πρόσθετα έσοδα που καταγράφονται στη συμπληρωματική έρευνα.
Στο Διάγραμμα 7 παρουσιάζεται η κατανομή των συνολικών εισπράξεων κρουαζιέρας ανά λιμάνι. Το κυριότερο λιμάνι από πλευράς εισπράξεων κρουαζιέρας είναι το λιμάνι του Πειραιά, με συμμετοχή 64,1% επί του συνόλου. Ακολουθούν το λιμάνι του Ηρακλείου και το λιμάνι του Κατάκολου με 8,4% και 7,6% των εισπράξεων αντίστοιχα. Οι επτά σημαντικότεροι λιμένες αφίξεως κρουαζιερόπλοιων καλύπτουν το 95,7% των συνολικών εισπράξεων από κρουαζιέρες και το 92,2% των συνολικών επισκέψεων επιβατών.
Οι συνολικές διανυκτερεύσεις εκτός κρουαζιερόπλοιων αυξήθηκαν κατά 92,7% και διαμορφώθηκαν στις 108.000 διανυκτερεύσεις, ενώ οι συνολικοί επιβάτες κρουαζιέρας για την επισκοπούμενη περίοδο εκτιμώνται σε 48 χιλ., παρουσιάζοντας μείωση κατά 48,1%, γεγονός που επηρέασε αρνητικά τη διαμόρφωση των εισπράξεων από την κρουαζιέρα.
Ταξιδιωτικό ισοζύγιο ανά περιφέρεια(4)
Όπως προκύπτει από την Έρευνα Συνόρων, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2017 διαμορφώθηκαν στα 481 εκατ. ευρώ. Ο κύριος όγκος των εισπράξεων (Πίνακας 8), σε ποσοστό 85,3% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες ως εξής: Περιφέρεια Αττικής (253 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (98 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (22 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (20 εκατ. ευρώ) και Περιφέρεια Πελοποννήσου (18 εκατ. ευρώ). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Ηπείρου, Στερεάς Ελλάδας, Κρήτης, Δυτικής Ελλάδας, Θεσσαλίας, Ιονίων Νήσων, Βορείου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας) οι εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 71 εκατ. ευρώ.
Την περίοδο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2017, οι ταξιδιώτες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα πραγματοποίησαν συνολικά 1.792 χιλ. επισκέψεις στις 13 περιφέρειες της χώρας. Ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος από τη συνολική εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση, καθώς ένας ταξιδιώτης μπορεί να επισκεφθεί περισσότερες από μία περιφέρειες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του.
Ο μεγαλύτερος όγκος των επισκέψεων, σε ποσοστό 85,5% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες ως εξής: Περιφέρεια Αττικής (692.000), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (532.000), Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (168.000), Περιφέρεια Ηπείρου (91.000) και Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (50.000). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Στερεάς Ελλάδας, Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου, Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας, Κρήτης, Ιονίων Νήσων και Βορείου Αιγαίου) πραγματοποιήθηκαν 259.000 επισκέψεις.
Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στα 8,976 εκατομμύρια την επισκοπούμενη περίοδο. Σύμφωνα με την κατανομή των διανυκτερεύσεων στις 13 περιφέρειες της χώρας, το 87% των διανυκτερεύσεων πραγματοποιήθηκε σε έξι περιφέρειες ως εξής: Περιφέρεια Αττικής (4,230 εκατ.), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (2,268 εκατ.), Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (397.000), Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (313.000), Περιφέρεια Πελοποννήσου (304.000) και Περιφέρεια Κρήτης (299.000). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Στερεάς Ελλάδας, Ηπείρου, Δυτικής Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου, Θεσσαλίας, Ιονίων Νήσων, και Δυτικής Μακεδονίας) πραγματοποιήθηκαν 1,165 εκατ. διανυκτερεύσεις.
(1) Το υπόλοιπο 2,7% αντιστοιχεί στα στοιχεία για τις κρουαζιέρες εκτός της Έρευνας Συνόρων.
(2) Σημειώνεται ότι σε κάθε ημερήσια επίσκεψη, ανεξαρτήτως διάρκειας, αποδίδεται και μία διανυκτέρευση.
(3) Επισημαίνεται ότι τα συνολικά στατιστικά στοιχεία για τις κρουαζιέρες αντλούνται από δύο πηγές πληροφόρησης και έρευνας:
α) Από την Έρευνα Συνόρων, στην οποία καταγράφονται οι ταξιδιώτες κρουαζιέρας που αναχώρησαν από κάποια πύλη εξόδου της χώρας (αεροδρόμιο, οδικό σταθμό ή λιμάνι). Σε αυτή την περίπτωση τα στατιστικά στοιχεία από κρουαζιέρες ενσωματώνονται στα συνολικά στοιχεία που εκτιμώνται από την Έρευνα Συνόρων.
β) Από συμπληρωματική έρευνα που άρχισε να διεξάγει η Τράπεζα της Ελλάδος το 2012, με βάση διοικητικά στοιχεία, στην οποία καταγράφονται οι υπόλοιποι ταξιδιώτες κρουαζιέρας και γίνεται διάκριση σε τρεις κύριες κατηγορίες: α) ταξιδιώτες με ελληνικό λιμάνι επιβίβασης (home port) για την πραγματοποίηση της κρουαζιέρας, β) ταξιδιώτες με ελληνικό λιμάνι αποβίβασης (last port) και γ) διερχόμενοι (transit) ταξιδιώτες, οι οποίοι πραγματοποιούν μόνο στάσεις σε ελληνικά λιμάνια.
(4) Στα περιφερειακά στοιχεία δεν περιλαμβάνονται στατιστικά στοιχεία από κρουαζιέρες επιπλέον της Έρευνας Συνόρων.
