Ο τουριστικός τομέας στην Ευρώπη επιδεικνύει ισχυρές επιδόσεις, ξεπερνώντας τα στοιχεία πριν από την πανδημία και επιδεικνύοντας ανθεκτικότητα παρά τις οικονομικές δυσκολίεςκαι τις γεωπολιτικές προκλήσεις. Η πιο πρόσφατη έρευνα “European Tourism Trends & Prospects” (γ’ τρίμηνο 2024) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδιών (ETC) επισημαίνει αύξηση 6% στις διεθνείς αφίξεις σε σχέση με τα επίπεδα του 2019 και αύξηση 7% στην ετήσια ανάπτυξη. Οι διανυκτερεύσεις αυξήθηκαν επίσης κατά 5% ετησίως. Η ανοδική τάση οφείλεται σε σημαντικά γεγονότα, τη βελτιωμένη αεροπορική συνδεσιμότητα – ειδικά από την Κίνα – και την παρατεταμένη περιορισμένη ζήτηση.
Ενώ ο συνολικός πληθωρισμός στην Ευρώπη έχει υποχωρήσει, ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες παραμένει αυξημένος, επηρεάζοντας τόσο τις τουριστικές επιχειρήσεις όσο και τους ταξιδιώτες. Οι τιμές για τις διεθνείς πτήσεις στη ζώνη του ευρώ μειώθηκαν τον Ιούλιο και σημείωσαν ελαφρά άνοδο τον Αύγουστο, αλλά ο πληθωρισμός για καταλύματα και οργανωμένες διακοπές συνέχισε να ξεπερνά τον συνολικό πληθωρισμό των υπηρεσιών. Καθώς οι ταξιδιώτες είναι όλο και συνειδητοποιημένοι για τις τιμές, υπάρχει μια αξιοσημείωτη στροφή προς τις ταξιδιωτικές εμπειρίες που βασίζονται στην αξία. Οι συνολικές τουριστικές δαπάνες σε όλη την Ευρώπη προβλέπεται να αυξηθούν κατά 10,3% το 2024 σε σύγκριση με το 2023 και να φτάσουν τα 719,7 δισ. ευρώ, με τη Δυτική Ευρώπη να αντιπροσωπεύει το 74% αυτού του συνόλου.
Σχολιάζοντας τη δημοσίευση αυτής της έκθεσης, ο πρόεδρος της ETC Miguel Sanz, δήλωσε: “Η απόδοση του ευρωπαϊκού τουρισμού το 2024 υπογραμμίζει την ανθεκτικότητα και τη διαρκή ελκυστικότητα του κλάδου παρά τις οικονομικές πιέσεις. Οι ταξιδιώτες συνεχίζουν να δίνουν προτεραιότητα στις διακοπές, ακόμη και ενόψει του αυξανόμενου κόστους, τονίζοντας τον ουσιαστικό ρόλο των ταξιδιών στη ζωή τους Μετά από ένα ‘δυνατό’ καλοκαίρι, η Ευρώπη αντιμετωπίζει ενεργά τους περιορισμούς χωρητικότητας σε δημοφιλή σημεία ενδιαφέροντος, αναδιανέμοντας τους επισκέπτες σε πιο εναλλακτικούς προορισμούς. Δικαιολογημένα, ο ευρωπαϊκός τουρισμός δεν έχει να κάνει μόνο με την ανάκαμψη. Πρέπει να εξελιχθούμε για να εξασφαλίσουμε ένα βιώσιμο μέλλον”.
Η Μεσογειακή Ευρώπη οδηγεί την ταξιδιωτική ζήτηση
Πάνω από το ήμισυ των αναφερόμενων ευρωπαϊκών προορισμών έχουν υπερβεί τα επίπεδα διεθνών αφίξεων του 2019, με σχεδόν το 1/3 να αυξάνεται πάνω από 10%. Οι προορισμοί της Νότιας Μεσογείου παρουσίασαν ιδιαίτερα ισχυρές επιδόσεις, με κορυφαία τη Σερβία (+34%) και τη Μάλτα (+32%) – και οι δύο από μικρότερη βάση – ακολουθούμενες από την Πορτογαλία και την Ελλάδα (+19% η καθεμία). Η Τουρκία (+16%) αντιμετωπίζει αυξανόμενο ανταγωνισμό, καθώς οι ταξιδιώτες που προσέχουν τον προϋπολογισμό στρέφονται σε άλλους μεσογειακούς προορισμούς λόγω των αυξανόμενων τιμών.
Η ανάκαμψη είναι πιο αργή στη Βαλτική, τη Φινλανδία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία, όπου οι μειώσεις από τα επίπεδα του 2019 κυμαίνονται από 24% έως 11%. Ωστόσο, τα στοιχεία από έτος σε έτος σε πολλές χώρες εντός αυτών των υποπεριφερειών παρέχουν μια πολλά υποσχόμενη προοπτική, υποδηλώνοντας ότι η ανάκαμψη προχωρά, αν και με βραδύτερο ρυθμό από ό,τι σε άλλους τομείς. Συγκεκριμένα, η Ρουμανία (+12,8%), η Λετονία (+12,7%) και η Εσθονία (+10,7%) παρουσίασαν σημαντικές αυξήσεις στις διεθνείς τους αφίξεις σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2023.
Ανθεκτικότητα σε αερομεταφορές και διαμονή
Εξετάζοντας τις επιδόσεις του κλάδου, η ζήτηση των ευρωπαϊκών αεροπορικών ταξιδιών αυξήθηκε κατά 3,4% τους καλοκαιρινούς μήνες, παρά τις διαταραχές όπως θέματα κυβερνοασφάλειας και απεργίες. Οι συχνές διακοπές της εναέριας κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού στις οποίες εμπλέκονται διάφορες ευρωπαϊκές χώρες είναι πιθανό να έχουν περιορίσει την ανάκαμψη σε ολόκληρη την περιοχή. Πρόσφατα στατιστικά στοιχεία ανέφεραν ότι σχεδόν το 40% των επιβατών στην Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι παρουσίασαν καθυστερήσεις ή ακυρώσεις.
Η απόδοση των καταλυμάτων παραμένει ισχυρή, με τα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο (RevPAR) στα ευρωπαϊκά ξενοδοχεία να αυξάνονται κατά 5,9% ετησίως. Οι νότιοι και μεσογειακοί προορισμοί σημειώνουν την υψηλότερη αύξηση των ημερήσιων ρυθμών, λόγω της ισχυρής ζήτησης παρά τις αυξανόμενες τιμές. Αυτό το μοτίβο υποδηλώνει ότι, ενώ οι ταξιδιώτες είναι περισσότερο συνειδητοποιημένοι για τον προϋπολογισμό τους, εξακολουθούν να είναι πρόθυμοι να πληρώσουν για εμπειρίες υψηλότερης ποιότητας κατά τις περιόδους αιχμής ταξιδιών. Ομοίως, οι βραχυπρόθεσμες μισθώσεις αυξήθηκαν κατά 11% τον Αύγουστο του 2024 σε σύγκριση με το 2023, ιδιαίτερα στη Γαλλία και την Ιταλία. Αυτή η αύξηση αντιπροσωπεύει περίπου 479.000 καταλύματα βραχυπρόθεσμης ενοικίασης από τον Αύγουστο του 2023.
Εξισορρόπηση του όγκου των τουριστών σε όλη την Ευρώπη
Η έκθεση εξετάζει επίσης την αυξανόμενη ανησυχία για τον υπερτουρισμό, υπογραμμίζοντας την άνιση κατανομή των τουριστικών ροών σε όλη την Ευρώπη. Ενώ η αύξηση του τουρισμού έχει επηρεάσει θετικά τις ευρωπαϊκές οικονομίες, δημοφιλείς προορισμοί αντιμετωπίζουν και πάλι περιορισμούς χωρητικότητας και περιβαλλοντική πίεση, ιδιαίτερα κατά τις περιόδους αιχμής το 2024.
Ως απάντηση σε αυτές τις συνεχιζόμενες προκλήσεις, ορισμένες χώρες και πόλεις εφαρμόζουν μέτρα για να γίνουν πιο ανθεκτικές στην αναμενόμενη συνεχιζόμενη αύξηση του τουριστικού όγκου. Αυτά τα μέτρα στοχεύουν στη μείωση της ροής τουριστών σε συγκεντρωμένες περιοχές, στην εξάπλωση των τουριστών σε άλλους προορισμούς σε ολόκληρη τη χώρα και στη μεγιστοποίηση της αξίας που λαμβάνουν από τον τουρισμό.
Συγκεκριμένα, καταβάλλονται προσπάθειες για την προώθηση λιγότερο γνωστών προορισμών, με στόχο την ανακατανομή των τουριστικών ροών και την άμβλυνση της πίεσης στα υπερπλήρη hotspot. Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι οι αφίξεις σε αναδυόμενους προορισμούς αυξάνονται, αν και από μικρότερη βάση. Για παράδειγμα, η Αλβανία έχει αναφέρει μια αξιοσημείωτη άνοδο στον αριθμό των επισκεπτών, ενώ πόλεις όπως το Ελ Ιέρο και η Σεβίλλη στην Ισπανία γνωρίζουν ανάπτυξη που ξεπερνά τους καθιερωμένους τουριστικούς προορισμούς, όπως η Ίμπιζα και η Τενερίφη.